Een geïnteresseerde overnemer vinden voor een apotheek gaat vaak heel snel. Maar de procedure voor de overname zelf is wel een hele boterham. We overlopen hoe zo'n overname verloopt en wat de belangrijkste spelregels zijn.
...
In België geldt een vestigingswet voor apotheken. Zomaar een apotheek uit de grond stampen kan dus niet. Een bakker of slager kan in principe overal beginnen, mits hij aan bepaalde voorwaarden voldoet. Voor een apotheek is dat niet zo. Een beginnende apotheker moet dus op zoek naar een apotheker die zijn of haar zaak wil overlaten. De vestigingswet bepaalt dat er slechts één apotheek per x-aantal inwoners mag zijn. Een formule bepaalt het maximumaantal apotheken in een bepaalde gemeente. Naargelang het bevolkingscijfer van de gemeente meer dan 30.000 inwoners, tussen 7.500 en 30.000 inwoners of minder dan 7.500 inwoners bedraagt, moet het inwonersaantal worden gedeeld door respectievelijk 3.000, 2.500 en 2.000. Het resultaat van die deling is dan het maximum- aantal apotheken die in de gemeente gevestigd mogen zijn. In een gemeente van 10.000 inwoners mogen er dus ten hoogste (10.000/2.500) vier apotheken zijn. De vestigingswet heeft een invloed op de verhuis van locatie. "Of de vestigingswet zal blijven bestaan, is afhankelijk van politieke beslissingen", zegt Veerle Declercq, manager van Aquis, een bedrijf dat gespecialiseerd is in overnamebegeleiding van ondernemingen. "Zolang de vestigingswet bestaat, heeft ze wel een positief effect op de verkoopprijs." Wie een apotheek wil runnen, heeft ook een vergunning nodig. De apotheekvergunning kan eigendom zijn van de vennootschap, maar ook van de apotheker zelf. Een apotheek kan pas uitgebaat worden als er effectief ook een apotheker-titularis aanwezig is. Er is momenteel een consolidatie bezig van apotheekvennootschappen. Zij moeten dan een apotheker-titularis aanstellen om een apotheek te kunnen uitbaten. Het actuele aanbod beschikbare apotheekzaken staat steeds op de websites van de overnamekantoren en er zijn ook verschillende online overnameplatformen die de beschikbare panden etaleren. De prijs van een overname en begeleiding hangt af van dossier per dossier en van apotheek tot apotheek. Onder meer de grootte, locatie en omzet spelen een rol. Onder meer via het UNIZO-overnameplatform Overnamemarkt.be worden regelmatig apotheken te koop aangeboden. Kopers en verkopers kunnen er ook terecht voor algemene informatie, tips en advies over bedrijfsoverdrachten en getuigenissen van kopers en verkopers. "Voor overdrachten van handelszaken met een verwachte waarde van minder dan 500.000 euro kunnen ondernemers een beroep doen op ons begeleidingstraject", zegt manager Guido Seghers van Overnamemarkt. "De informatie daarover staat op onze website. Apotheekzaken hebben meestal een overnameprijs die hoger ligt. Vandaar dat zij voor begeleiding bij hun overdracht vaker een beroep doen op de gespecialiseerde overnamekantoren." In de praktijk slaagt een apotheker er doorgaans heel vlot in een overnemer voor zijn zaak te vinden. In bepaalde steden en gemeenten is er zelfs een wachtlijst voor geïnteresseerde kopers. Een overname op zich mag dan geen eenvoudige materie zijn, de interesse is over het algemeen wel groot, wat de zoektocht naar een geschikte kandidaat-koper ten goede komt. Als een kandidaat-koper en een verkoper een mogelijke match hebben gevonden, komt er een procedure op gang. "We starten met een waardering van de zaak, om na te gaan op welke prijszetting we zullen uitkomen", zegt Veerle Declercq. "Vervolgens wordt er een informatiememorandum opgemaakt. De geïnteresseerde koper tekent een geheimhoudingsverbintenis om die informatie te kunnen doornemen." In het informatiememorandum staat een complete beschrijving van de apotheek. Hoe ziet de apotheek eruit? Maakt het onroerend goed er deel van uit? Is het onroerend goed eigendom van een vennootschap of wordt het pand gehuurd van een derde partij? Van wie is de vergunning? Het document omvat ook een analyse van de cijfers, zoals de jaarlijkse omzet. Een apotheek verkoopt bijvoorbeeld steeds vaker producten met btw zonder medische aard, zoals schoonheidsproducten. Toekomstige apothekers die een zaak willen overnemen, hebben ook op die zaken graag zicht, omdat die informatie mee bepalend is voor hun marges. Ook de locatie van de apotheek is een belangrijke factor. "We maken een schets van het aantal bewoners die rond de apotheek wonen en bekijken ook de eventuele toekomstmogelijkheden", zegt Veerle Declercq. "De gemeente kan bijvoorbeeld bezig zijn met een nieuwe verkaveling in de buurt, waar dus nieuwe potentiële klanten zullen wonen." Die informatie is cruciaal voor geïnteresseerde kopers. Een overname van een apotheekvennootschap kan op twee manieren gebeuren: via een overname van aandelen van de apotheekvennootschap of via een overname van het handelsfonds van de apotheekvennootschap. De overnameprijs is afhankelijk van de manier waarop de overname van de apotheekvennootschap gebeurt. Eenmaal een zaak is overgenomen, heb je als koper grotendeels carte blanche voor de invulling. Alles qua inrichting valt onder de beslissing van de apotheker die de zaak heeft gekocht. Ook de naam veranderen is geen probleem, in samenspraak tussen koper en verkoper, maar wordt vaak afgeraden om de herkenbaarheid te bewaren. Een apotheek draagt namelijk vaak de naam van de oprichter of de wijk waarin de zaak is gevestigd.