"Momenteel zijn amper iets meer dan de helft van de thuiswonende leden 65-plussers van het Socialistisch ziekenfonds gevaccineerd tegen griep. De WGO stelt 75% als doelstelling. Het komt erop aan de vaccinatiegraad te verhogen door mensen te sensibiliseren en door de procedure te vereenvoudigen."
Dat zegt Paul Callewaert, algemeen secretaris van het Socialistisch ziekenfonds, naar aanleiding van een studie die de verzekeringsinstelling uitvoerde over de vaccinatiegraad bij haar leden (zie verder). De topman van het Socialistisch ziekenfonds is alvast van oordeel dat de verzekeringsinstellingen een rol te spelen hebben in het sensibiliseren voor de griepvaccinatie.
Centrale databank
"Momenteel is de griepvaccinatie nog onvoldoende gekend", aldus Callewaert. "Het Socialistisch ziekenfonds organiseert daarom een algemene promotiecampagne. Daarnaast verschijnt er in de persoonlijke elektronische dossiers van de leden een herinnering om zich te laten vaccineren. En wanneer de loketbediende contact heeft met een lid van 65 jaar of ouder verschijnt een pop-up rond griepvaccinatie op zijn scherm. De bediende kan dan in een kort gesprek herinneren aan het nut van vaccinatie."
De WGO streeft geen volledige dekkingsgraad na. Ook Paul Callewaert weet dat een aantal mensen zich om diverse redenen sowieso niet laat vaccineren. Om een beter zicht te hebben op de globale dekkingsgraad pleit hij wel voor verplichte registratie in een centrale databank. "De Farmanet-statistieken over griepvaccinatie in de ambulante sector moeten aangevuld worden met gegevens uit woonzorgcentra (WZC), met de vaccinaties door werkgevers en informatie over niet-terugbetaalde vaccinatie. MyHealthViewer laat toe de gegevens te ontsluiten voor de patiënt", zegt hij.
Vereenvoudiging
Daarnaast moet de drempel om zich te laten vaccineren verder omlaag. De procedure is nu te omslachtig. "Momenteel moeten patiënten eerst naar de arts om een voorschrift op te halen. Vervolgens naar de apotheker om het vaccin en daarna opnieuw naar de arts. Wij stellen voor dat de GMD-houdende huisarts via recip-e automatisch een voorschrift opstelt en daarvan de patiënt op de hoogte brengt. De patiënt gaat dan meteen naar de apotheker voor het vaccin en vervolgens naar de huisarts om het te laten zetten. Dat spaart een huisartsencontact uit."
Desgevraagd zegt Paul Callewaert niet tegen vaccinatie door apothekers te zijn. Het is evenwel niet zijn eerste bekommernis. "Het kan bekeken worden indien men erin slaagt de tegenargumenten weg te werken en mits flankerende maatregelen zoals voorzien in het advies van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde. Dat wil zeggen dat de apotheker hiervoor opgeleid moet worden, dat omkadering voorzien wordt enzoverder."
Voorts wil het socialistisch ziekenfonds proefexperimenten lanceren om op wijkniveau multidisciplinaire, zeer laagdrempelige vaccinatiemomenten op te zetten. Daarbij kunnen artsen, verpleegkundigen en apothekers elkaar versterken.
Analyse
Een KCE-rapport uit 2019 toonde aan dat de vaccinatiegraad bij 65-plussers in de thuissituatie slechts 54,7% bedraagt en daalt. Dat terwijl de WZC's met 82% wel goed scoorden. Voor het Socialistisch ziekenfonds was de studie aanleiding om de eigen ledengegevens te analyseren.
In het griepseizoen 2018-'19 - augustus 2018-februari 2019 - haalden 426.887 leden een terugbetaald griepvaccin af bij een apotheker in een publieke officina (13,3% op 3,2 miljoen leden) - vaccinaties in WZC's en via de werkgever zijn niet in de statistieken begrepen. Iets meer vrouwen (15%) dan mannen (11,6%) lieten zich vaccineren en meer Vlamingen (15,7%) dan Walen (12,2%) en Brusselaars (8,4%). De vaccinatiegraad stijgt exponentieel met de leeftijd. In het segment 0- tot 17-jarigen is minder dan 1% gevaccineerd terwijl dit bij de 50-64-jarigen oploopt tot 15,2%; 53,2% van de 65-plussers die niet in een WZC verblijven, is gevaccineerd - 60% in Vlaanderen, 48% in Wallonië en 43% in het Brussels gewest.
In proefexperimenten met multidisciplinaire, zeer laagdrempelige vaccinatiemomenten kunnen artsen, verpleegkundigen en apothekers elkaar versterken
Bij de 80-plussers bedraagt de vaccinatiegraad 67% - 73% in Vlaanderen, 63% in Wallonië en 56% in het Brussels gewest. Vrijwel steeds schrijft een huisarts de vaccinaties voor (95,7%), heel soms ook een specialist (4,2%).
Huisartsencontacten
De Socmut vroeg zich af hoeveel leden kort voor of kort nadat ze het vaccin afhaalden een huisartsencontact hadden. Of de consultatie verband houdt met het vaccin valt moeilijk rechtstreeks in te schatten. Evenmin kan met 100% zekerheid achterhaald worden of eventueel een bijkomende raadpleging werd aangerekend om het vaccin voor te schrijven. Het getuigschrift vermeldt dat immers niet.
Uitgangspunt van het ziekenfonds is dat de huisarts alle door hem voorgeschreven en door de apotheker afgeleverde griepvaccins plaatst. Raadplegingen en huisbezoeken samen gaat het hier in oktober over 16% van de contacten, 6% in september, 8% in november en 2% in december. In totaal zijn dat 422.150 contacten. Uiteraard is het goed mogelijk dat de arts tijdens dit contact niet enkel vaccineert maar ook andere gezondheidsissues bekijkt.
Bij één op de vier leden met aflevering van een griepvaccin is er geen contact bij de huisarts in de maand volgende op de dag van de aflevering. Op maandbasis gaat het over 13%. Daarvoor, zo stelt het ziekenfonds, kunnen verschillende redenen zijn. Het vaccin kan gezet zijn door een arts of verpleegkundige die hiervoor geen prestatie aanrekende of het kan meer dan één maand na aflevering gezet zijn, enz.
Kosteloos klaargelegd
De hoger genoemde 422.150 huisartsencontacten voor vaccinatie beschouwt het ziekenfonds als bovengrens. Indien men daarvan een kwart leden aftrekt die geen contact hadden met de huisarts een maand na aflevering, blijven er 315.429 contacten over. Dat is de ondergrens.
51% van de leden had in de week voor aflevering van het vaccin (inclusief de dag van de aflevering) door de apotheker contact gehad met een arts, 60% in de twee weken voordien en 73% in een maand voordien. Volgens het ziekenfonds wijst dit erop dat sommige huisartsen het voorschrift kosteloos klaarleggen voor hun patiënt of dat de patiënten het voorschrift pas later - nadat ze bij de huisarts gegaan zijn om het vaccin te laten zetten - bij de apotheker indienen.
Dat zegt Paul Callewaert, algemeen secretaris van het Socialistisch ziekenfonds, naar aanleiding van een studie die de verzekeringsinstelling uitvoerde over de vaccinatiegraad bij haar leden (zie verder). De topman van het Socialistisch ziekenfonds is alvast van oordeel dat de verzekeringsinstellingen een rol te spelen hebben in het sensibiliseren voor de griepvaccinatie."Momenteel is de griepvaccinatie nog onvoldoende gekend", aldus Callewaert. "Het Socialistisch ziekenfonds organiseert daarom een algemene promotiecampagne. Daarnaast verschijnt er in de persoonlijke elektronische dossiers van de leden een herinnering om zich te laten vaccineren. En wanneer de loketbediende contact heeft met een lid van 65 jaar of ouder verschijnt een pop-up rond griepvaccinatie op zijn scherm. De bediende kan dan in een kort gesprek herinneren aan het nut van vaccinatie."De WGO streeft geen volledige dekkingsgraad na. Ook Paul Callewaert weet dat een aantal mensen zich om diverse redenen sowieso niet laat vaccineren. Om een beter zicht te hebben op de globale dekkingsgraad pleit hij wel voor verplichte registratie in een centrale databank. "De Farmanet-statistieken over griepvaccinatie in de ambulante sector moeten aangevuld worden met gegevens uit woonzorgcentra (WZC), met de vaccinaties door werkgevers en informatie over niet-terugbetaalde vaccinatie. MyHealthViewer laat toe de gegevens te ontsluiten voor de patiënt", zegt hij.Daarnaast moet de drempel om zich te laten vaccineren verder omlaag. De procedure is nu te omslachtig. "Momenteel moeten patiënten eerst naar de arts om een voorschrift op te halen. Vervolgens naar de apotheker om het vaccin en daarna opnieuw naar de arts. Wij stellen voor dat de GMD-houdende huisarts via recip-e automatisch een voorschrift opstelt en daarvan de patiënt op de hoogte brengt. De patiënt gaat dan meteen naar de apotheker voor het vaccin en vervolgens naar de huisarts om het te laten zetten. Dat spaart een huisartsencontact uit."Desgevraagd zegt Paul Callewaert niet tegen vaccinatie door apothekers te zijn. Het is evenwel niet zijn eerste bekommernis. "Het kan bekeken worden indien men erin slaagt de tegenargumenten weg te werken en mits flankerende maatregelen zoals voorzien in het advies van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde. Dat wil zeggen dat de apotheker hiervoor opgeleid moet worden, dat omkadering voorzien wordt enzoverder."Voorts wil het socialistisch ziekenfonds proefexperimenten lanceren om op wijkniveau multidisciplinaire, zeer laagdrempelige vaccinatiemomenten op te zetten. Daarbij kunnen artsen, verpleegkundigen en apothekers elkaar versterken.Een KCE-rapport uit 2019 toonde aan dat de vaccinatiegraad bij 65-plussers in de thuissituatie slechts 54,7% bedraagt en daalt. Dat terwijl de WZC's met 82% wel goed scoorden. Voor het Socialistisch ziekenfonds was de studie aanleiding om de eigen ledengegevens te analyseren.In het griepseizoen 2018-'19 - augustus 2018-februari 2019 - haalden 426.887 leden een terugbetaald griepvaccin af bij een apotheker in een publieke officina (13,3% op 3,2 miljoen leden) - vaccinaties in WZC's en via de werkgever zijn niet in de statistieken begrepen. Iets meer vrouwen (15%) dan mannen (11,6%) lieten zich vaccineren en meer Vlamingen (15,7%) dan Walen (12,2%) en Brusselaars (8,4%). De vaccinatiegraad stijgt exponentieel met de leeftijd. In het segment 0- tot 17-jarigen is minder dan 1% gevaccineerd terwijl dit bij de 50-64-jarigen oploopt tot 15,2%; 53,2% van de 65-plussers die niet in een WZC verblijven, is gevaccineerd - 60% in Vlaanderen, 48% in Wallonië en 43% in het Brussels gewest.Bij de 80-plussers bedraagt de vaccinatiegraad 67% - 73% in Vlaanderen, 63% in Wallonië en 56% in het Brussels gewest. Vrijwel steeds schrijft een huisarts de vaccinaties voor (95,7%), heel soms ook een specialist (4,2%).De Socmut vroeg zich af hoeveel leden kort voor of kort nadat ze het vaccin afhaalden een huisartsencontact hadden. Of de consultatie verband houdt met het vaccin valt moeilijk rechtstreeks in te schatten. Evenmin kan met 100% zekerheid achterhaald worden of eventueel een bijkomende raadpleging werd aangerekend om het vaccin voor te schrijven. Het getuigschrift vermeldt dat immers niet.Uitgangspunt van het ziekenfonds is dat de huisarts alle door hem voorgeschreven en door de apotheker afgeleverde griepvaccins plaatst. Raadplegingen en huisbezoeken samen gaat het hier in oktober over 16% van de contacten, 6% in september, 8% in november en 2% in december. In totaal zijn dat 422.150 contacten. Uiteraard is het goed mogelijk dat de arts tijdens dit contact niet enkel vaccineert maar ook andere gezondheidsissues bekijkt.Bij één op de vier leden met aflevering van een griepvaccin is er geen contact bij de huisarts in de maand volgende op de dag van de aflevering. Op maandbasis gaat het over 13%. Daarvoor, zo stelt het ziekenfonds, kunnen verschillende redenen zijn. Het vaccin kan gezet zijn door een arts of verpleegkundige die hiervoor geen prestatie aanrekende of het kan meer dan één maand na aflevering gezet zijn, enz.De hoger genoemde 422.150 huisartsencontacten voor vaccinatie beschouwt het ziekenfonds als bovengrens. Indien men daarvan een kwart leden aftrekt die geen contact hadden met de huisarts een maand na aflevering, blijven er 315.429 contacten over. Dat is de ondergrens.51% van de leden had in de week voor aflevering van het vaccin (inclusief de dag van de aflevering) door de apotheker contact gehad met een arts, 60% in de twee weken voordien en 73% in een maand voordien. Volgens het ziekenfonds wijst dit erop dat sommige huisartsen het voorschrift kosteloos klaarleggen voor hun patiënt of dat de patiënten het voorschrift pas later - nadat ze bij de huisarts gegaan zijn om het vaccin te laten zetten - bij de apotheker indienen.