...
Digitale gezondheid is volgens de FIP een prioriteit voor het komende decennium. Tijdens een webinar over telefarmacie stipte ondervoorzitter Lars-Ake Söderlund de drie sleutels tot succes ervan aan: ? opleiding: om de digitale geletterdheid van farmaceutische teams te ontwikkelen; ? praktijk: systemen en structuren om digitale gezondheid te leveren en farmaceutische zorg van hoge kwaliteit te garanderen, registratie van gegevens, toepassingen en AI, begrip van de dimensies eigendom, ethiek, gegevensbescherming, kwaliteit; erkenning van digitale gezondheid als een mechanisme om brede en billijke toegang tot digitale farmaceutische zorg mogelijk te maken; ? wetenschap: toepassing van digitale technologieën in de zorg en ontwikkeling van innovatieve medische producten. Een team van de FIP heeft een review gemaakt van telefarmacie en farmaceutische zorg, die is verschenen in het oktobernummer 2022 van Farmacia Hospitalaria. "E-health en alle achterliggende technologieën zijn een blijvertje en zullen in de toekomst waarschijnlijk alleen maar aan belang winnen", zegt Rúben Viegas (Nederland), een van de auteurs. "De digitale transformatie is aan de gang, veel apothekers verzamelen al gegevens (bloeddruk, glucose...), stel je voor wat we zouden kunnen doen als we die zouden kunnen verbinden met huisartsen en andere gezondheidswerkers! Big data, elektronische patiëntendossiers en artificiële intelligentie kunnen betere voorschriften en betere medicatiereviews mogelijk maken. Deze instrumenten kunnen essentieel zijn voor toekomstige draagbare apparaten en digitale technologieën - denk aan weegschalen. Al deze toestellen geven al veel informatie die ook gebruikt kan worden voor onze gezondheid en, last but not least, voor de opleiding van toekomstige apothekers die waarschijnlijk veel dingen zullen moeten leren waar 40 of 50 jaar geleden niet eens aan gedacht werd!" Sommige landen zijn al overgestapt op telefarmacie en uit de literatuur blijkt dat dat een positief effect heeft op de veiligheid en de gezondheid van de patiënt. In China werd tijdens de covid-19 -pandemie een apotheekdienst op afstand, 'Cloud Pharmacy Care', ingevoerd, gebaseerd op de WeChat app, om de medicatieproblemen van patiënten tijdens quarantaines thuis op te lossen. Dit interactieve consultatiemodel heeft de geneesmiddelenbehandeling van chronische patiënten mee helpen opvolgen, verbeterde de medicatietrouw en speelde een positieve rol bij de verspreiding van kennis over medicatieveiligheid. Denemarken rolde in 2012 een nationale online chatdienst uit om iedereen de mogelijkheid te bieden advies over geneesmiddelen te krijgen. Uit de analyse van de binnenkomende vragen (36% over geneesmiddelen, 26% technische vragen, 20% over symptomen) blijkt dat er nood is aan professionele chatoperators met veel ervaring. In Zwitserland kunnen officina-apothekers dankzij netCare patiënten triëren op basis van beslissingsbomen, om zo veel voorkomende medische aandoeningen aan te pakken. Indien nodig kunnen ze samenwerken met artsen via videoconsultatie. "Dit zijn enkele boeiende voorbeelden, maar in de praktijk staat het gebruik van telefarmacie nog op een relatief laag pitje", geeft Sarah Dineen-Griffin (Australië), co-auteur van de FIP-studie, toe. "Apothekers kunnen telefarmacie echt gebruiken om meer tijd met patiënten door te brengen, een vertrouwensband met hen op te bouwen voor efficiënte teleconsulten en ook hun privacy te beschermen door hun toestemming te verkrijgen. Het vermijdt ook onnodige fysieke verplaatsingen om toegang te krijgen tot zorg, wat patiënten besparingen kan opleveren. Ten slotte kunnen apothekers de voorkeuren van patiënten in kaart brengen en bepalen of zij baat hebben bij een raadpleging op afstand of een persoonlijke raadpleging in de apotheek. Daarom moet de proactieve betrokkenheid van andere gezondheidswerkers worden overwogen bij de invoering van telefarmacie", legt ze uit. Bovendien blijken apothekers die telefarmacie gebruiken om zorg te verlenen op afgelegen locaties effectiever te zijn als ze toegang hebben tot de elektronische medische dossiers van de patiënten, voegt ze er nog aan toe. Ondanks de vele voordelen van telefarmacie zijn er ook beperkingen aan de uitvoering ervan. "Ten eerste kan de outcome worden beïnvloed door de individuele gezondheid en de digitale geletterdheid, evenals de mate waarin de farlaceutische zorg geïntegreerd is in het bestaande zorgsysteem." En er rijzen nog meer belemmeringen. "Er zijn technische aspecten (internetverbinding, apparatuur- en softwarestoringen), het beperkte lichamelijke onderzoek (waardoor de apotheker moeite ondervindt om accurate diagnoses te stellen en behandelingsbeslissingen te nemen), en de beperkte face-to-face interactie (waardoor de apotheker maar moeilijk een vertrouwensrelatie met de patiënt kan opbouwen en zijn non-verbale signalen niet echt kan begrijpen). De invoering en de handhaving van telefarmacie in de praktijk kunnen vrij duur zijn. Ten slotte zijn er ook juridische en legale kwesties." "Telefarmacie heeft echt het potentieel om de gezondheid van patiënten te verbeteren, maar het moet worden gezien als onderdeel van een bredere zorgstrategie die zich richt op specifieke behoeften van de bevolking en kijkt naar implementatieprocessen om de duurzaamheid van de apotheekpraktijk te waarborgen. Wij apothekers moeten ons aanpassen en inzien hoe we deel kunnen uitmaken van deze toekomst", besluit Sarah Dineen-Griffin.