...

In een recent rapport raadt het KCE na de operatie een multi- disciplinaire follow-up van minstens twee jaar aan in een expertisecentrum en daarna de follow-up door de huisarts. De huisarts zou dan minstens één keer per jaar een volledig laboratoriumonderzoek moeten aanvragen. De meeste patiënten krijgen tijdens de eerste maanden na bariatrische chirurgie systematisch supplementen van vitamines, mineralen en eiwitten, maar die worden niet terugbetaald. Dat heeft tot gevolg dat veel patiënten de inname ervan stopzetten en/of geen gepaste voeding volgen om tekorten te voorkomen. Resultaat: er kunnen tekorten optreden en die kunnen ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid op korte, middellange en lange termijn. IJzertekort is veruit het frequentste tekort. Dat is nog meer een probleem bij vrouwen met een overvloedige menstruatie. IJzertekort veroorzaakt anemie en ook een min of meer ernstige vermoeidheid en heeft dus invloed op de levenskwaliteit. Chronische vermoeidheid is nooit goed, want het werkt een sedentair leven en/of consumptie van suikerhoudende voedingsmiddelen in de hand. Dat staat natuurlijk haaks op de gezonde levenswijze, die de patiënten zouden moeten volgen. De algemene bevolking vertoont sowieso al vaak een vitamine D- en calciumtekort, en dat zal nog verergeren na een chirurgie die de resorptie van voedingsstoffen beperkt. Dat kan leiden tot osteomalacie en osteoporose. Een vitamine B12-tekort treedt later op, vaak meer dan een jaar na de operatie, maar kan sneller optreden als de vitamine B12-reserve bij de operatie al onvoldoende was, met name bij veganisten. Ook kunnen de patiënten een tekort ontwikkelen aan vitamine B9 (foliumzuur) en bepaalde mineralen (zink, koper, selenium, magnesium,...). Niet alle tekorten veroorzaken symptomen. Vitamine A- en vitamine B1-tekort daarentegen kunnen ernstige gevolgen hebben. Vitamine A-tekort treedt traag op na een operatie die de resorptie van voedingsstoffen sterk beperkt, zoals een distale gastric bypass of biliopancreatische derivatie. Vitamine A-tekort veroorzaakt gezichtsstoornissen gaande van fotosensitiviteit en nachtblindheid tot blindheid. Vitamine B1-tekort treedt veel sneller op, soms al binnen een maand na de operatie, typisch als er complicaties optreden. Een ernstig vitamine B1-tekort kan neurologische afwijkingen veroorzaken die restletsels kunnen nalaten: geheugenverlies, evenwichtsstoornissen, perifere neuropathie,... Een ander tekort, dat vaak wordt onderschat, is eiwittekort. Een eiwittekort treedt over het algemeen op binnen drie maanden na de operatie. Ter herinnering, een volwassene heeft minstens 60 gram eiwit nodig per dag. Als gevolg van de soms drastisch verminderde voedselinname en de slechtere intestinale absorptie gebeurt het soms dat die hoeveelheid niet meer wordt bereikt. Eiwittekort veroorzaakt hypoalbuminemie, vermoeidheid, oedeem van de benen, ascites, wegsmelten van de spieren. In ernstige gevallen moeten die patiënten dringend opnieuw in het ziekenhuis worden opgenomen of opnieuw geopereerd worden. Eiwittekort is minder gemakkelijk te diagnosticeren dan andere tekorten, maar kan worden gedetecteerd (en zelfs worden voorkomen) met een goede voedselanamnese en door bepaling van de plasmaconcentratie van prealbumine en ureum. Tekorten kunnen gemakkelijk en snel gecorrigeerd worden met toereikende voedingssupplementen. Aangeraden wordt om gedurende minstens een jaar volledige supplementen van micro- nutriënten in te nemen, vitamine D en calcium levenslang en bij vrouwen ijzer tot aan de menopauze of starten van een geschikt voorbehoedmiddel, een hormoonspiraaltje bijvoorbeeld om de menstruatie uit te schakelen.