...

Op het 10de congres van de Société belge des médecins nutritionnistes (SBMN)* heeft dr. Anne Boucquiau (Stichting tegen kanker en stichtend lid van de SBMN) een uiteenzetting gegeven over de voordelen en de beperkingen van de recentelijk in ons land ingevoerde Nutri-Score. "De Nutri-Score heeft tot doel de consumenten eenvoudige informatie over voedingsmiddelen te geven zodat ze gemakkelijk kunnen nagaan of bepaalde voedingsmiddelen al dan niet goed zijn voor de gezondheid."Het logo staat op de voorzijde van de verpakkingen van eetwaren en bestaat uit een schaal van vijf letters en vijf kleuren: van A tot E, van groen naar rood, van heel gezond tot minder gezond. Die score wordt in Frankrijk gebruikt sinds 2016. Daarna zijn meerdere andere landen gevolgd (Zwitserland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Nederland, Luxemburg,...) en in België is de score ingevoerd in 2019. "Het Koninklijk Besluit van maart 2019 stelt dat de Nutri-Score een voedingslogo dat de actoren van de agroalimentaire industrie op vrijwillige basis kunnen aanbrengen. Daarbij moeten ze een lastencahier volgen. Als ze er zich toe verbinden om de Nutri-Score te gebruiken voor een of meer van hun eigen merken, geldt dat engagement voor alle voedingsmiddelen die ze onder die merken in België in de handel brengen."De Nutri-Score wordt vermeld op alle getransformeerde eetwaren (met uitzondering van voedingsmiddelen voor kinderen jonger dan drie jaar) en dus niet op fruit, groenten, rauw en versneden vlees, honing, producten die transformeren door rijping, waters, aromatische planten, zout en zoetstoffen.De Nutri-Score wordt bepaald met een algoritme dat uitgaat van nutriënten die de voorkeur moeten krijgen (fruit, groenten, eiwitten, vezels), en andere waarvan de hoeveelheid dient te worden beperkt (aantal calorieën, verzadigde vetzuren, gewone koolhydraten en zout). De score wordt uitgedrukt per 100 g of per 100 ml product."De Nutri-Score wordt aangevochten omdat ze haar beperkingen heeft. Dat is inderdaad zo. Ik denk dat het belangrijk is ze te kennen en ze als gezondheidswerker aan te vullen en uit te leggen aan de patiënten. Je moet redelijk blijven: een eenvoudig logo dat 100% van de gewenste informatie bevat, zou utopisch zijn", stelt ze.Over welke beperkingen gaat het? "De Nutri-Score houdt geen rekening met de grootte van de porties, met wat er met het product gebeurt na bereiding, met voedingsadditieven, de teelt en het slachten (pesticiden, dierenwelzijn), de duurzaamheid,... Je moet al die beperkingen kennen om te weten welke informatie de Nutri-Score geeft, en welke informatie je elders moet zoeken."Een andere beperking is dat het gaat om een logo dat op vrijwillige basis door de agroalimentaire sector wordt aangebracht. "Maar er is een positief effect. De Nutri-Score is immers ook een marketingargument. Sommige producenten herzien dan ook hun recepten om hun score te kunnen verbeteren. Er is dus een dubbel positief effect: informatie bieden aan de consumenten en de agroalimentaire sector ertoe aanzetten om gezondere producten in de handel te brengen", merkt dr. Boucquiau op."Dat logo komt niet uit het niets. Er is veel wetenschappelijk onderzoek naar verricht. Het logo komt uit Frankrijk, maar is gebaseerd op de voedingsscore die werd opgesteld door het Britse FSA (Food Standards Agency)."Er is onderzoek verricht naar het nut van het logo voor de gezondheid en bij de preventie van chronische ziekten en naar de gebruiksvriendelijkheid ervan. "Het logo werd vergeleken met andere om na te gaan welk logo de sterkste invloed had op de consumenten. Eén van die studies (2017) heeft de impact van vijf verschillende logo's op vrijwilligers in een experimentele winkel onderzocht. Het aankoopmandje was evenwichtiger met de Nutri-Score, het meest leesbare logo. Belangrijker nog: het logo was ook duidelijk voor mensen met een maandinkomen van minder dan 2.000 euro. Er is sociale ongelijkheid in de incidentie van overgewicht en obesitas. Het is voor ons dan ook erg belangrijk mensen met een lager inkomen te informeren", voegt ze er eraan toe.Een andere studie (2018) heeft de leesbaarheid van het logo in meerdere landen (Frankrijk, Spanje, Denemarken, Duitsland, Groot-Brittannië, USA, Bulgarije, Mexico, Argentinië, Australië en Singapore) getest. Vrijwilligers hebben onlinevragenlijsten ingevuld waarbij gevraagd werd de voedingsmiddelen te klasseren volgens de logo's. "De grote winnaar was opnieuw de Nutri-Score, die het duidelijkst was voor al die toch zeer verschillende populaties."Ook moest het effect van de Nutri-Score op de gezondheid worden aangetoond. In grote epidemiologische observationele studies (SUVIMAX, 6.400 mensen die gedurende 13 jaar werden gevolgd; Nutrinet Santé, 46.000 mensen die gedurende 6 jaar werden gevolgd; EPIC, 524.000 mensen die gedurende 15,4 jaar werden gevolgd) werd de FSA-score bepaald voor de voedingsmiddelen. Hoe hoger de score, des te 'slechter' is het desbetreffende voedingsmiddel in termen van chronische ziekten. Er werd een sterke correlatie waargenomen tussen een slechte totale Nutri-Score in de vragenlijsten en het risico op verschillende ziekten: SUVIMAX, 34% hoger risico op kanker, 61% hoger risico op hart- en vaataandoeningen en obesitas, 43% hoger risico op een metabool syndroom; Nutrinet: 40% hoger risico op hart- en vaataandoeningen, 52% hoger risico op borstkanker; EPIC: duidelijke stijging van alle kankers. "Al die cohortonderzoeken wijzen op een verband tussen voedingsmiddelen met een slechte Nutri-Score en een hoger risico op chronische ziekte", vatte ze samen."Het is een gebruiksvriendelijk logo, dat de patiënten helpt om gezonder voedsel te kiezen. Neemt niet weg dat je uitleg moet geven over de hoeveelheden, het evenwicht op het bord, waarom er geen Nutri-Score op fruit en groenten staat... Het is geen mirakeloplossing, maar de waarde ervan is wel bewezen. Het zou dan ook goed zijn de Nutri-Score verplicht te maken. Ze zal meer betekenis krijgen als de wetgever zou verplichten om de Nutri-Score te vermelden op de verpakking van alle getransformeerde producten. Consumentenverenigingen zijn petities gestart om de Nutri-Score verplicht te maken in de hele Europese Unie, maar door het lobbywerk van Fevia is het logo nog altijd niet verplicht. Ik hoop dat er toch schot in de zaak zal komen onder druk van de consumenten", concludeert Anne Boucquiau.