Hoe werk je aan fiscale optimalisatie?

" Veel apothekers hebben tijdens hun opleiding niets van fiscaliteit meegekregen. De terminologie is hen vreemd en dat ervaren ze zelf als een groot gemis", vertelt Christophe Gouwy van Accountancy Kava, een kantoor dat zich ontfermt over boekhouding, accountancy en fiscaliteit voor medische vrije beroepen. Bij een apotheker die als bediende werkt, ruim de helft van alle apothekers, vormt dat gebrek aan kennis niet meteen een groot probleem. De werkgever staat in voor het leeuwendeel van alles wat met fiscaliteit te maken heeft. Er is een vast loon, waar RSZ en bedrijfsvoorheffing op ingehouden wordt. Apotheker-ondernemers hebben meer mogelijkheden om te spelen met investeringen en inkomsten. Zo kunnen ze kosten inbrengen die gelinkt zijn aan hun beroep. Denk maar aan de wagen, leningen en loonkosten. Belangrijk daarbij is het verschil in statuut waaronder een zelfstandige apotheker werkt: hetzij een eenmanszaak, hetzij een vennootschap. "Als je als eenmanszaak hard werkt - lees: veel verdient - beland je al snel op de hogere tarieven van de personenbelasting. Wie bij verschillende partijen wil werken en bijvoorbeeld droomt van een overname, is meer gebaat bij een vennootschap", zegt Gouwy. "Bij een vennootschap kan je planmatiger te werk gaan: wat is het belastingtarief en hoe kun je daar eventueel op besparen? Wat is de structuur? Bij een eenmanszaak is er een goed jaar en een slecht jaar qua inkomsten. De sociale bijdragen zijn gelinkt aan wat je verdient en die lopen twee jaar achter bij een eenmanszaak. Deze sociale bedragen zullen doorgaans een jojo-effect veroorzaken", weet Gouwy. Bij de overname van een apotheek is het dus belangrijk om het grotere plaatje te overschouwen: wat wil je doen in je carrière en hoe realistisch is dat verhaal? "Belastingen moet je sowieso betalen, maar probeer die dan zo optimaal mogelijk te krijgen", vindt Gouwy. "Apothekers die bijvoorbeeld verbouwingen plannen, moeten maximaal gebruik maken van de investeringsaftrek. Het is essentieel om dan het beste moment in te plannen voor die verbouwingen, want de regels veranderen om de zoveel tijd. Zo zitten we momenteel met een heel hoge investeringsaftrek. Voordien lag dat wat lager. Je moet goed plannen en de geldende wetgeving kennen om na te gaan welke en hoeveel kosten je in rekening kunt brengen." Fiscaliteit - en de optimalisatie ervan - is dus zowel: 'wat kun je vandaag doen', als 'wat zijn de evoluties voor de toekomst'? "Als je gerust wil kunnen slapen, dan is het belangrijk om bij een project van 15 of 20 jaar altijd te kijken naar je fiscaal voordeel en tegelijk realistisch te zijn met het oog op de toekomst binnen de sector en de evolutie binnen de fiscaliteit", zegt Gouwy. Dat staat los van de klassieke jaarlijkse aangifte met kosten, aftrekbaarheid en inkomsten. De gemiddelde apotheker wil fiscale optimalisatie, maar geen miserie met de fiscus. Anders riskeert hij een slechte nachtrust. "Er zijn vlotte en minder vlotte controles, waarbij er steeds discussie kan zijn over bijvoorbeeld de werkelijke beroepskosten. Als je controle krijgt omdat je buiten de lijntjes kleurt, dan is dat niet ideaal. Het is belangrijk om dat te mee bewaken. Het laatste wat je wil is voor de rechtbank belanden. Je moet dus een lijn trekken, samen met je boekhouder." Evoluties en wetgeving opvolgen is in de eerste plaats de taak van die boekhouder. Toch ben je als apotheker maar beter zoveel mogelijk zelf 'mee'. "Dat is lang niet bij iedereen het geval. Sommige apothekers blijven leek en andere collega's praten na enkele jaren in de business vlot mee over hun dossiers en begrijpen wat pakweg vruchtgebruik en naakte eigendom is. Vroeger staken apothekers alles in een black box en twee jaar later kwam de boekhouder vertellen hoe je het gedaan had. De tijd van die boekhouder die alles zomaar regelt en de klant die erop vertrouwt dat het goed komt, is voorbij. Iemand die niet geïnteresseerd is in boekhouding kijkt naar zijn rekening op het einde van de rit en zegt: ik heb goed geboerd. Maar met de juiste kennis en opvolging had het misschien nog beter gekund. Nogmaals: bekijk steeds met je boekhouder op welke trends je kunt inspelen voor investeringen", meent Gouwy. Vandaag is het belangrijk voor de apotheker-ondernemer om ook steeds zelf een begrijpbare boekhouding te onderhouden. Als je fiscaal optimaal behandeld wil worden, moet je je boekhouding zelf regelmatig bijwerken. Zorg dat je facturen correct zijn voor ze naar de boekhouder gaan. Zorg dat je geïnteresseerd en geïnformeerd bent, zonder dat je het daarvoor allemaal perfect moet begrijpen. "Zo stel je ook nadien de juiste vragen aan je boekhouder. Er zijn twee tarieven in de vennootschapsbelasting. Begrijp dan ook waarom je in een bepaald tarief belandt. Het is de combinatie van een aantal elementen." Informeren, plannen en communiceren zijn drie belangrijke pijlers in dit verhaal. "Fiscale optimalisatie is eigenlijk van ondergeschikt belang aan de plannen met je zaak. En als je die plannen kent dan kun je binnen die context nagaan: hoe doen we dat optimaal op het vlak van belastingen? Is dat met de investering in een verbouwing? Is dat met pensioenopbouw? Of is dat met nog iets anders? Bekijk zowel de fiscale als de financiële context. Dikwijls is het interessanter om bijvoorbeeld een lening iets langer te zetten, zodat je financieel vlot rondkomt. Dan pas komt de fiscale optimalisatie om de hoek loeren. Als je zwaar onder druk staat qua financiën is fiscaliteit het laatste van je zorgen", besluit Gouwy.