...

Het beroep van apotheker evolueert onvermijdelijk van de rol van verstrekker van farmaceutische producten naar die van dienstverlener van klinische zorg. Dat is een grote verandering en brengt dan ook een aantal stressfactoren en professionele spanningen met zich mee. We denken daarbij aan rolconflicten, over- of onderkwalificatie, werkbelasting en psychosociale risico's specifiek voor de gezondheidszorg. Organisatorische verwachtingen, gebrek aan steun van leidinggevenden en onvoldoende middelen verergeren die spanningen en leiden tot ontevredenheid, wat apothekers er soms toe aanzet om van baan, sector of zelfs carrière te veranderen. In het Verenigd Koninkrijk voerde de Pharmacists' Defence Association in 2023 een enquête uit naar het welzijn van haar leden. De stressfactoren waar de apotheekteams op wezen waren de bedrijfscultuur, die zich meer op winst dan op mensen richt, een management dat zich niet solidair en weinig communicatief opstelt, intimidatie, een dictatoriale cultuur waardoor apothekers geen gevoel hebben de situatie te controleren of bevoegd zijn om eigen beslissingen te nemen, plus niet te vergeten het toenemende geweld van patiënten. En dit alles speelt in een context van terugkerende medicijntekorten. "De oorzaken van stress bij apothekers zijn complex en worden intenser ervaren door wie meer verantwoordelijkheid draagt maar minder controle heeft over zijn professionele situatie", legde Faith Yong (University of Queensland, Australië) uit tijdens een webinar dat de Internationale Federatie van Apothekers (FIP) op 10 oktober organiseerde. Gezien de negatieve impact van stress op de gezondheid, veiligheid en productiviteit van de leden van het apotheekteam, moet dit proactief aangepakt worden. De interventies die de onderzoekster voorstelt om stress te verminderen, zijn gebaseerd op het vermogen om het personeel te ondersteunen: het bevorderen van welzijn en autonomie door een leiding die het goede voorbeeld geeft, die verlof toestaat als dat nodig is en waakt over een goed evenwicht tussen werk en privéleven; een veiligheidscultuur die gebaseerd is op een gezonde werkomgeving en op het verbeteren van de kwaliteit van zorgprocessen, zonder individuen bij fouten te beschuldigen; opleidings- en bijscholingsmogelijkheden bieden, alsook de nodige tijd om zich in te zetten voor collegiale ondersteuning. Deze maatregelen maken deel uit van strategieën voor personeelsbinding; samenwerking met andere zorgverleners, organisaties en de overheid om de zorg op lokaal niveau te verbeteren; ondersteunen en aanmoedigen van medewerkers die zich inzetten voor de kwaliteit van de zorgverlening. De organisatie van het werk moet ook voldoen aan bepaalde vereisten, zoals een goed doordachte, ergonomische workflow en duidelijke procedures. Als het bedrijf het zich kan veroorloven, kan ook automatisering (bijvoorbeeld met distributie- of verpakkingsrobots) het personeel ontlasten. De inrichting van de apotheek moet goed ontworpen, geordend en makkelijk te onderhouden zijn, van de toonbank tot de beveiligde kasten, de bereidingsruimtes en de hoekjes voor privacy. De werknemers hierbij betrekken en raadplegen is belangrijk, om een maximale efficiëntie te waarborgen. Hebben apotheken al een update gedaan van hun systemen van verloning en controle die rekening houden met deze nieuwe diensten? Voldoen ze aan de richtlijnen op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk, door de waarden van persoonsgerichte zorg te ondersteunen en de autonomie van apothekers te beschermen? Verdedigen de nationale vertegenwoordigers de huidige farmaceutische diensten voldoende? Begrijpen apotheken en de politieke beleidsmakers (cijfers en onderzoeksgegevens) elkaar goed als het gaat om de verdediging van belangen van de sector? Die vragen stellen zich om de spanningen effectief te counteren en de uitdagingen van de huidige farmaceutische praktijk aan te pakken.