...

Er wordt vaak geopperd dat vrouwen over het algemeen minder goed behandeld worden dan mannen op cardiovasculair vlak. Maar betekent dit dan dat mannen in de praktijk echt beter af zijn? We kunnen deze vraag al ten dele beantwoorden door te wijzen op een belangrijk aspect: mannen gaan minder vaak naar een dokter. Dat is een cliché, maar wel één met serieuze implicaties voor de gezondheid. Het is een feit dat mannen minder dan vrouwen geneigd zijn om preventieve onderzoeken te ondergaan, om tijdig medische zorg te zoeken of zich te laten vaccineren tegen griep of covid-19. Een andere vaststelling is dat mannen een kortere levensverwachting hebben dan vrouwen (hoewel vrouwen niet noodzakelijker langer in goede gezondheid leven). "De redenen voor dit verschil in levensduur zijn complex, want biologische verschillen vormen maar een deel van de verklaring. Er zit ook een sociale component aan dit verhaal. Sommige mannen interpreteren de stereotypen van mannelijkheid op een bijzonder rigide manier", zegt Wizdom Powell, professor psychiatrie aan het UConn Health Disparities Institute (VS).(1) Deze specialist op het gebied van mannelijke gezondheid deed onderzoek naar de redenen waarom mannen een bezoek aan de dokter vermijden. Zo denken sommige mannen, hoewel ze niet allemaal even sterk gericht zijn op hun mannelijkheid, dat het erkennen van pijn of om hulp vragen betekent dat "hun viriliteit zal afnemen." Deze houding lijkt wel af te nemen naarmate mannen ouder worden en hun gezondheidsproblemen verergeren. "Vanaf de puberteit moedigt het gezondheidssysteem meisjes aan om regelmatig naar de dokter te gaan. Ze komen daardoor al relatief vroeg in aanraking met gezondheidszorg, daar waar jongens en mannen hier vaak geen toegang toe hebben, tenzij ze een sport beoefenen en een medische keuring moeten afleggen. Daarnaast hebben mannen de neiging om meer wantrouwig tegenover het medische systeem te staan, en mensen die artsen wantrouwen zijn minder geneigd om medische zorg te zoeken", verduidelijkt Wizdom Powell. Om dit op te lossen stelt ze voor om het scenario om te draaien: juist door oog te hebben voor een goede gezondheid is de manier om een man te zijn in het leven, om zich sterk en beschermend te tonen. Zo lanceerde het Amerikaanse Ministerie van Defensie de 'Real Warriors Campaign', een volksgezondheidscampagne om de stigmatisering van geestelijke gezondheidsproblemen te verminderen, meer inspanningen te leveren voor zelfmoordpreventie, de gezondheidsgeletterdheid te verhogen en mensen aan te moedigen om psychologische hulp te zoeken. Een 'echte warrior' zijn betekent prioriteit geven aan zowel fysieke als psychologische gezondheid en beseffen dat hulp vragen een teken van kracht is. Bepaalde kenmerken van mannelijkheid werken dus contraproductief, wat mannen er dus toe aanzet om onderzoek naar de bekende risicofactoren voor hart- en vaatziekten op de lange baan te schuiven. Maar er spelen nog andere factoren mee, vooral naarmate mannen ouder worden. Zo toonde een studie(2) aan dat mannen van middelbare leeftijd die zich vaak angstig of overweldigd voelen sneller risicofactoren voor hartaandoeningen ontwikkelen dan hun rustigere leeftijdsgenoten, zoals obesitas, een hoge bloeddruk en een hoge cholesterol. De meest bezorgde mannen hadden 10 tot 13% meer kans om zes of meer risicofactoren te vertonen, wat de risico's op hart- en vaatziekten en beroertes die gepaard gaan met normaal verouderen verergert. Deze personen moeten zich bewust worden van deze risico's en maatregelen treffen om deze te beheersen, bijvoorbeeld door regelmatig op gezondheidscontrole te gaan en proactief om te gaan met de risiconiveaus voor cardiometabole ziektes (het nemen van antihypertensiva, letten op het behoud van een gezond gewicht, enz.). Een andere risicofactor voor hart- en vaatziekten om op te volgen bij mannen: een stressvolle en slecht betaalde baan kan het risico op coronaire hartziekte verdubbelen. Een studie(3) toonde aan dat het gecombineerde effect van werkstress en een onevenwicht tussen inspanning en beloning (salaris, erkenning, werkzekerheid) bij mannen vergelijkbaar is met het effect van obesitas op het risico van coronaire hartziekten. Maar de resultaten bij vrouwen waren minder overtuigend en vereisen nog verder onderzoek. Hoe dan ook, deze gegevens suggereren dat interventies die gericht zijn op het verminderen van stressfactoren op het werk bijzonder effectief kunnen zijn bij mannen, omdat ze ook gelinkt zijn aan andere gezondheidsproblemen zoals depressie. Die stressfactoren aanpakken kan bijvoorbeeld door steun te bieden, de balans tussen werk en privéleven te bevorderen, de communicatie te verbeteren en medewerkers autonomie te geven om meer controle over hun werk te krijgen. En ook bij de preventie van hart- en vaatziekten zien we verschillen tussen de geslachten. Een studie uit 2022 die gepresenteerd werd op het congres van de European Society of Cardiology(4) wees uit dat vrouwen en mannen niet dezelfde medische adviezen krijgen. Vrouwen krijgen te horen dat ze moeten afvallen, meer bewegen en hun voeding verbeteren, terwijl mannen vaak medicatie krijgen voorgeschreven om hun cholesterol te verlagen. Toch zijn de aanbevelingen om hartziekten te voorkomen hetzelfde voor beide geslachten. "Een verklaring voor die verschillende adviezen is de misvatting dat vrouwen een lager risico op hart- en vaatziekten hebben dan mannen. Onze resultaten benadrukken dat het noodzakelijk is dat er meer bewustwording komt bij zorgprofessionals, om ervoor te zorgen dat zowel vrouwen als mannen de meest recente informatie krijgen over de manier waarop ze hun hart gezond kunnen houden, "aldus de auteur van de studie, dr. Prima Wulandari (Harvard Medical School, VS).