...
De Apotheker: Welke rol spelen informatica en technologie in de evolutie van de apotheek? Robin Crunenberg: Traditioneel hebben apothekers altijd een voorsprong gehad op het vlak van informatica, al verliezen ze die deels door de komst van AI. Het gedeelde farmaceutische dossier bestaat bijvoorbeeld al meer dan tien jaar, terwijl soortgelijke systemen pas later hun intrede deden in ziekenhuizen en medische praktijken. Dankzij initiatieven zoals Vitalink worden farmaceutische gegevens steeds meer gedeeld met andere zorgberoepen. De apotheker beperkt zich niet langer tot het verzamelen van gegevens voor betere farmaceutische zorg, maar draagt ook bij aan de algemene gezondheid van de patiënt. Gedeelde medische en farmaceutische dossiers komen er slechts mondjesmaat. Apothekers vragen om toegang te krijgen tot nuttige en relevante gegevens voor kwalitatieve farmaceutische zorg. Een concreet voorbeeld: de ontslagbrief van een patiënt uit het ziekenhuis, die normaal enkel naar de behandelende arts wordt gestuurd, is ook belangrijk voor de apotheker. Momenteel hebben we daar echter nog geen toegang toe. Hoewel dit in de toekomst mogelijk wordt, zal het onder voorwaarden gebeuren: het wordt geen automatische toegang en er is nog geen naadloze koppeling tussen de farmaceutische software en de federale of regionale gezondheidsplatformen. Er bestaat nog steeds weerstand tegen het delen van gegevens met apothekers. Hoewel er vooruitgang wordt geboekt, blijft dit een moeizaam proces waarbij de belangen van de verschillende zorgberoepen soms boven die van de patiënt worden gesteld. Er werden wel stappen vooruit gezet in het delen van vaccinatiegegevens. Inderdaad, vaccinaties worden nu gecentraliseerd in één systeem. Vroeger was dat niet het geval, vooral door terughoudendheid binnen de sector. Dit gaat verder dan de artsen alleen - ik begrijp hun bezorgdheden - maar het is jammer dat de patiënt niet altijd op de eerste plaats wordt gezet. Digitalisering van de officina slaat ook op stockbeheer en robotisering. Is dat een must voor moderne officina's? Vandaag een apotheek renoveren zonder aan robotisering te denken, heeft geen zin. Het is een van de beste investeringen die een apotheker kan doen. Een robot neemt eenvoudige en repetitieve taken over, waardoor meer tijd en personeel vrijkomt voor taken met toegevoegde waarde, zoals medicatiereviews en begeleidingsgesprekken, die veel expertise en tijd vergen. Gaan we naar een toekomst met meer online apotheken en teleconsultaties? Online apotheken zijn een interessante ontwikkeling, maar is dat nog wel 'echte' farmacie? Dit is vooral verkoop. Uiteindelijk draait farmacie om de interactie tussen een patiënt en een zorgverlener. De lokale apotheker kent zijn patiënten en die relatie kan niet zomaar vervangen worden door een gedeeld medisch dossier of een videogesprek. Een machine kan de fysieke en cognitieve toestand van een patiënt niet beoordelen, en een online apotheekketen kan dat evenmin. Tegenwoordig hoor je vaak de vraag of de wachtdienst niet kan worden gedigitaliseerd. Sommigen stellen voor om robots in te zetten voor de wachtdiensten, zodat patiënten hun medicatie kunnen ophalen zonder menselijke tussenkomst. Maar als de apotheker zich beperkt tot puur administratieve taken, zonder kritisch te kijken naar de voorschriften, dan reduceren we de patiënt tot louter gegevens. Dit is ondenkbaar. Nabijheid en menselijke interactie blijven essentieel in de medische sector. Is een online aanwezigheid noodzakelijk voor apothekers? Ja, een apotheek zonder online aanwezigheid biedt mogelijk niet de best mogelijke service. Dat hoeft niet complex te zijn: een Facebookbericht plaatsen om te melden dat je van wacht bent, is al een kwalitatieve service. Daarnaast gebruiken mensen Google om apotheken te vinden, telefoonnummers op te zoeken en openingsuren te checken. Een goed bijgewerkte online aanwezigheid is cruciaal, zeker om jongere generaties te bereiken. Online verkoopplatformen zijn daarentegen geen verplichting. Veel zelfstandige apothekers zien ze als een extra verkoopkanaal, maar het is moeilijk om te concurreren met grote spelers zoals Farmaline en Newpharma. Wat is de toegevoegde waarde van artificiële intelligentie (AI) in de apotheek? AI kan gegevens combineren om interacties tussen geneesmiddelen of dubbele medicatie te controleren - iets wat nu al deels gebeurt. Het kan ook administratieve processen verlichten, zoals het automatisch beantwoorden van e-mails of het beheren van sociale media. Maar als we kijken naar de kern van het beroep - de interactie met de patiënt en het verzamelen van non-verbale en non-visuele informatie - dan is dat iets wat we niet kunnen digitaliseren. Voorlopig is AI hier niet noodzakelijk. Als we de toegevoegde waarde van de apotheker niet erkennen, dan zou AI een alternatief kunnen zijn, maar voor mij is dat voorlopig niet aan de orde. eHealth omvat ook mobiele apps, zoals die voor elektronische voorschriften. Hoe staat u daartegenover? Dit is een zeer positieve evolutie. Hoe meer we de patiënt betrekken bij zijn eigen gezondheid en medicatiebeheer, hoe beter. De Mijn Medicatie-app was een ontbrekende schakel: dankzij deze toepassing heeft de patiënt nu een duidelijk overzicht van zijn voorschriften.