...

"We hebben deze nieuwe dienstverlening in de apotheek wat vervroegd, omdat we de lancering van twee initiatieven tegelijkertijd wilden vermijden. De medicatiereview, voorzien voor april, is IT-technisch ietwat ingewikkeld om te ontwikkelen en dat vergt wat meer tijd. Om die reden hebben we de twee nieuwe diensten enigszins verschoven", legt APB-woordvoerder Nicolas Echement uit. Het ontwenningsplan - dat op vrijwillige basis wordt opgestart - richt zich tot ambulante patiënten die al minstens drie maanden een benzodiazepine of z-drug innemen voor de behandeling van slaapproblemen, met een maximale dosis van drie DDD (Defined Daily Dose). Het plan is een samenwerking tussen drie partijen: de patiënt, diens arts en de apotheker. De arts schrijft de magistrale bereidingen voor, volgens verschillende schema's (bijvoorbeeld in vijf stappen met een verlaging van 20% van de dosis, een stap duurt 30 dagen), en voor hooguit een jaar. "Een stap kan eventueel verlengd worden om de situatie te stabiliseren en om het programma stop te zetten, bijvoorbeeld in geval van een ziekenhuisopname." De apotheker kan twee gesprekken hebben met de patiënt, tegen een tarief van 22 euro per gesprek. Het eerste mondt uit in het triocontract over de afbouw, en het tweede sluit het traject af. De patiënt koopt zijn gebruikelijke doos slaapmiddelen en de bereiding van de magistralen wordt terugbetaald. "Aanvankelijk was het de bedoeling om meer dan twee terugbetaalde gesprekken te hebben, want we merken dat patiënten, zowel voor tabakstop als voor de afbouw van dit soort medicatie, nood hebben aan externe ondersteuning om de ontwenning optimaal te laten verlopen. Als de apotheker daarbij kan helpen, is dat uiteraard een goede zaak." "Het gaat hier om een proefproject dat na een jaar wordt geëvalueerd", stipt Echement aan. "Het project is aanvaard voor de duur van een jaar, en in functie van de evaluatie en het succes van het initiatief, wordt de eventuele verderzetting geregeld." Of de formule aanslaat, zal uiteraard afhangen van de beschikbare middelen. Maar het budget voor dit afbouwplan is zeer beperkt. "We hebben 150.000 euro, wat overeenkomt met 1.500 patiënten. Terwijl in ons land naar schatting 200.000 mensen benzodiazepines slikken... Als het afbouwplan succes heeft, zullen de evaluatie en het overleg uiteraard al sneller plaatsvinden, om uit te maken of en op welke voorwaarden we deze dienstverlening verder uitbouwen." "Zowel onze sector als de artsen geloven in dit project. Voor de lancering begin februari zullen we de artsensyndicaten die dat wensen erover inlichten. We proberen ook om veel te overleggen met de artsen. Aan Franstalige kant is er trouwens een MFO-programma ontwikkeld specifiek voor dit project. Om van dit ontwenningsplan een succes te maken, moet de tandem arts-apotheker goed samenwerken en dienen de artsen af te weten van het bestaan van deze mogelijkheid. Vaak weten ze immers niet wat ze aan hun patiënten kunnen voorschrijven en missen ze zo een kans." Opleidingen over de afbouw van benzodiazepines voor apothekers worden georganiseerd door de beroepsverenigingen. "Een ander groot project dat dit jaar op stapel staat, is de medicatiereview. We moeten daar absoluut correct voor opgeleid zijn en de instrumenten grondig onder de knie hebben. Die opleiding is dan ook een pak omvangrijker dan die voor de benzodiazepines", voegt Nicolas Echement nog toe. In 2020 hield het FAGG een enquête over het gebruik van benzodiazepines en aanverwante medicatie voor de behandeling van slaapstoornissen. Daaruit blijkt dat de meeste betrokken patiënten hun geneesmiddelen misbruiken en dat 75% de behandeling zou willen stopzetten - 67% gaf aan dat al geprobeerd te hebben. "We weten dat veel mensen afhankelijk zijn van benzodiazepines en z-drugs. In feite is dat telkens het probleem dat optreedt als je effecten van een onderliggende aandoening wil behandelen, zonder de basis aan te pakken. Benzodiazepines moeten de patiënten 'kalmeren', maar in feite lijden die aan een diepgaander probleem. Dat is eigenlijk de hele problematiek van de aanpak van mentale stoornissen in België." "Jammer genoeg", gaat Nicolas Echement verder, "bereiken we met dit project slechts het topje van de ijsberg. Tegelijk pogen we zo ook de ongewente effecten van benzodiazepines te bestrijden - denk aan ongevallen, bewustzijnsverlies, enzovoort. Zo'n afbouwplan bestaat al her en der, maar de bedoeling is nu om die mogelijkheid aan iedereen aan te bieden en de patiënten de kans te geven om hulp te vragen bij de ontwenning van benzodiazepines." Deze nieuwe dienstverleningen komen er in een context vol spanningen en tekorten, zowel aan geneesmiddelen als aan apothekers. "Dit jaar willen we de nieuwigheden die we in gang hebben gezet, stabiliseren. Al twee jaar ontwikkelen we nieuwe diensten en nieuwe activiteiten voor de apothekers en we willen dat onze collega's die op een serene manier kunnen opstarten in hun officina, zonder druk van nieuwe projecten die op stapel staan. We willen ook de focus leggen op de rol van huisapotheker, want dat blijft de basis van deze nieuwe aanpak van de apotheek tegenover de patiënt. Om die nieuwe diensten te kunnen uitbouwen, heeft de apotheker tijd nodig, en personeel, en moet hij/zij geen tijd verliezen met het zoeken naar oplossingen voor onbeschikbaarheden en dergelijke. Het komt er op aan uit te zoeken hoe het komt dat die tekorten nog steeds bestaan, in plaats van de gevolgen ervan telkens weer te moeten oplossen", benadrukt Nicolas Echement. Volgende afspraak in april dus, voor de medicatiereview.