Zang en muziek maakten altijd deel uit van hun levens ...
Jullie hebben beiden twee puntjes in de voornaam. Wijst dit op de twee levens die jullie leiden en de uiteenlopende dingen waarmee jullie bezig zijn?
Abigaël: Daar heb ik eigenlijk nog nooit aandacht aan besteed! Ik hou veel van woorden, literatuur en poëzie, maar dit verband had ik nog niet gelegd! Het is interessant, want bij ons past wel de term 'slasher': iemand die verschillende activiteiten combineert die niet persé iets met elkaar te maken hebben!
Aïcha: Die puntjes, ja, dat hebben we zeker gemeen! Maar daar had ik ook nog nooit aan gedacht.
Hoe is jullie muzikale avontuur begonnen en plots uit zijn voegen gebarsten?
Abigaël: We zongen beiden al, maar zonder elkaar te kennen. Persoonlijk heb ik een klassieke achtergrond en ik ben al met muziek bezig zolang ik me kan herinneren. Ik leerde piano spelen, studeerde muziek, volgde een klassieke opleiding aan het conservatorium en toen... begon ik aan mijn studies geneeskunde. Ik vond het echt moeilijk om die twee te combineren, het is zo veeleisend. Dus besloot ik om de muziek op te geven. Als ik het zou missen kon ik er op een dag steeds naar terugkeren, zo zei ik tegen mezelf. En een paar jaar later deed ik dat ook. Ik heb in clubs gezongen en maakte deel uit van een koor en een aantal bands. In 2012 bracht ik zelfs een album uit en toen... kreeg ik een zoon. Ik zette de muziek weer opzij om me aan mijn baby en mijn baan te wijden. Maar ik ben onvermijdelijk naar de muziek teruggekeerd, want het zit in mij: Ik heb het nodig in mijn leven.
Aïcha: Ik van mijn kant heb altijd al gezongen, zelfs tijdens mijn studies en mijn medische stage. Ik bouwde een bescheiden muzikale loopbaan uit in Bordeaux, deed redelijk wat podiumwerk en ik had ook veel succes op sociale netwerken met meer dan drie miljoen views. Dat werkte daarna natuurlijk in mijn voordeel.
Abigaël: Het was tijdens de periode van de pandemie dat alles in een stroomversnelling kwam. Loïc Manwel, een verpleegkundige (nog iemand met puntjes in zijn naam!), maar ook cineast en ontwerper, realiseerde zich dat tijdens covid veel zorgverleners in verzorgingstehuizen gingen zingen. Het leek hem geweldig om die andere kant van zorgverleners te laten zien, op een moment dat iedereen gefocust was op mondmaskers, apparatuur, vaccins... Eerst wilde hij een film maken, maar zijn idee evolueerde naar een muzikaal project om zorgverleners die zingen samen te brengen, om de benadering van hun werk menselijker te maken. Hij werkte samen met Stéphane Letellier, een producer. Van het één kwam het ander. Hij deed een casting en ontdekte Amandine (die er vandaag niet meer bij is), zag een video van Aïcha op sociale media en nam contact met ons op.
Aïcha: We hebben elkaar dan ontmoet, de groep werd gevormd en ons engagement kreeg heel snel vorm, omdat we allemaal een sterke boodschap hebben die we willen overbrengen aan het grote publiek: onder die witte jassen zitten mensen met veel talenten, energie en capaciteiten die zich met hart en ziel inzetten om de zorg te humaniseren.
We wilden niet zomaar een album maken, we wilden laten zien dat zorgverleners, in een gezondheidssector in problemen, blijk geven van veel menselijkheid en dat het welzijn van patiënten één van hun dagelijkse prioriteiten blijft.
Hoe is het idee ontstaan om deel te nemen aan "La France a un incroyable talent"?
Aïcha: Ik was al eens gecontacteerd door het programma voordat ik bij Les Soignantes kwam, maar was toen niet op de uitnodiging ingegaan. Maar eens we met de opnames waren begonnen, realiseerden we ons hoeveel bekendheid het programma ons kon geven en hoezeer dit kon helpen bij ons project.
Abigaël: Daarna ging alles snel: album, videoclip, concerten, een filmproject en een muzikale show, het idee van een stichting, internationale perspectieven... een wervelwind van opeenvolgende gebeurtenissen!
Wat zijn de reacties in jullie professionele omgeving?
Abigaël: Op de spoeddienst zijn er dagelijks penibele situaties en verkeren we constant in overlevingsmodus. Onze missie is meer gericht op acute hulp dan op nadenken over hoe we meer welzijn in onze zorg kunnen brengen. Maar doordat ik zowel een spoedarts als een muzikant/zangeres ben, zie ik in mijn directe professionele omgeving wel dat jonge mensen zeggen: "wat u doet, laat zien dat wij ook recht hebben op een leven naast ons werk!" En op die manier draag ik mijn steentje bij. Want ze zijn zo bang gemaakt voor het beroep en de ineenstorting van de gezondheidszorg dat ze zich uiteindelijk veel vragen gaan stellen... Sommigen geven zelfs hun carrière op omdat de omstandigheden zo moeilijk zijn. Maar weten dat ze nog een 'ander' leven kunnen hebben buiten de zorg helpt om zich voor te stellen dat het mogelijk is om een balans te vinden en afstand te nemen van het werk dat ze in steeds moeilijkere omstandigheden uitoefenen.
Aïcha: In mijn entourage roept dit veel vragen en discussies op. En dat vind ik juist gezond! Op welke plekken ik ook werkte, ik heb altijd gezongen. Maar een chirurg (en dan nog een zwarte) die durft te zingen, dat choqueert! Dat is not done, toch niet daar... Toch raken mensen eraan gewend en gaan ze er op de duur in mee, want het is uiteindelijk goed voor iedereen: voor het medische team, de patiënt en het personeel. Het bevordert de goodwill en het humeur. En dat verandert alles.
Maar op sociale media zijn er ook reacties zoals "ja, dat is allemaal heel mooi, maar we hebben er de tijd niet voor, het is onmogelijk." Dan antwoord ik: "Als ik vijf patiënten per dag opereer en ik zing voor elke operatie twee minuten, dan neemt dat maar tien minuten in mijn dag in beslag! Voor mij is de balans duidelijk. Wat betekenen tien minuten tijd als dit een betere ervaring voor de patiënt en de zorgverleners oplevert?
We willen een soort herinneringsprik toedienen aan andere zorgverleners die, net als wij, ervoor kozen om zorg te verlenen toen ze in het medische beroep stapten. Maar door de dagelijkse routine zijn ze die roeping en menselijkheid wat uit het oog verloren. Ons te zien en zichzelf bevragen kan hen een nieuwe impuls geven en impact hebben.
Lukt het jullie, gezien het succes, om alles te combineren?
Abigaël: Om eerlijk te zijn, nee: het is helemaal niet gemakkelijk! Het is niet omdat we stralen op sociale media dat we ons ook altijd zo voelen. Dat is toch voor een stuk in scène gezet. We willen anderen zeker kracht geven en inspireren met ons project, maar een dag telt maar 24 uur! Momenteel gaan we door een fase van bezinning na wat we allemaal hebben meegemaakt. Het project heeft een enorme vlucht genomen en ons een beetje overweldigd, alles is zo snel gegaan. We verkopen albums, we zijn opgetreden in de zaal Alhambra in Parijs en kregen er een staande ovatie... wow, een geweldig moment!!!
Maar we heten niet voor niets Les Soignantes: we dragen dit project dat ons nauw aan het hart ligt, maar willen tegelijk onze identiteit behouden. Ons beroep is onze roeping en ruggengraat. We zijn ook vrouwen en moeders en hebben er nood aan om al deze aspecten van ons leven te verzoenen.
Aïcha: We willen niet de hele tijd in overlevingsmodus staan, dat is niet de bedoeling. We willen ons project op de lange termijn uitbouwen, maar met behoud van onze fysieke en mentale gezondheid, ons persoonlijke leven, ons huwelijk en onze kinderen. Passie is geweldig, maar het moet beheersbaar blijven om een goed evenwicht te vinden: niet gemakkelijk, dat geven we toe. Toch hebben we al die inspanningen niet gedaan om er nu de brui aan te geven. We willen onze boodschap blijven uitdragen en willen het project verder ontwikkelen door het open te stellen voor anderen. Want het doel is om andere initiatieven onder de aandacht te brengen, van andere zorgverleners die welzijn om zich heen creëren door iets van zichzelf te geven en te doen.
Welke professionele en persoonlijke doelen stellen jullie voorop om een nieuw evenwicht te bereiken?
Abigaël: We snijden deze tweede fase aan door veel met elkaar te praten, om een globale samenhang in het vervolg van het project te behouden, dat in lijn blijft met ons engagement. Dit proces is nog volop gaande.
Hebben jullie een speciale boodschap voor de apothekers onder het publiek?
Abigaël: Apothekers zijn hyperwaardevolle schakels in de gezondheidszorg en ik heb het gevoel dat artsen en apothekers niet genoeg met elkaar communiceren. Tijdens mijn studies had ik de kans om wat tijd door te brengen in een apotheek. En toen realiseerde ik me hoe essentieel de rol van de apothekers in de hele keten wel is. Zij zijn degenen die patiënten alles uitleggen, hen geruststellen, de tijd nemen om naar hen te luisteren en contact te houden met geïsoleerde of oudere mensen die bij hen langskomen. Ze vormen een onmisbare sociale en menselijke schakel.
Aïcha: De apotheek, dat is voor mij een soort van buurtgeneeskunde. Apothekers staan in direct contact met patiënten... Elke dag zorgen ze voor een beter welzijn en veel menselijkheid. Dat mogen we niet vergeten.
Wat mogen we jullie nog toewensen voor de toekomst?
Abigaël: Persoonlijk hoop ik dat het project vreugde kan blijven brengen aan mensen die daar nood aan hebben en ook de zorgverleners hoop en hulp kan bieden. Ik zou willen dat dit project een zaadje plant waaruit andere initiatieven kunnen groeien om zaken te verbeteren, met een menselijke en liefdadige dimensie. Want hoe u het ook draait of keert, dit is een politiek project! We zijn zorgverleners, vrouwen, die ook te maken krijgen met racisme, en moeders die veel ballen in de lucht moeten houden. We leven in Frankrijk, een land dat kampt met grote sociale spanningen. Ons project is politiek en feministisch, het resoneert met wat er gebeurt in de maatschappij en de medische wereld, met de vervrouwelijking van het beroep, met de noodzaak voor vrouwen om hun plaats in te nemen, om meer beslissingsmacht te krijgen in de gezondheidszorg.
Aïcha: Ik zou graag hebben dat vrouwelijke zorgverleners zich aansluiten bij deze beweging van sterkere, niet-agressieve vrouwen, zoals Beyoncé of Céline Dion, om op een andere manier te strijden. Ik vind dat het humanitaire en caritatieve aspect in ons project essentieel moet blijven. Door de schijnwerpers op de medische wereld te richten kunnen we erin slagen om dingen te veranderen. Ons album kopen kan men beschouwen als een daad van burgerzin, om de zorgverleners te helpen.
En waarom zouden apothekers de albums van Les Soignantes niet verkopen, voor het goede doel?