...

In januari 2020 sloeg het Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) de handen ineen met het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP) om de rol van apothekers in suïcidepreventie versterken. Door hun laagdrempelige positie zijn apothekers goed geplaatst om mensen met potentiële zelfmoordgedachten identificeren, een eerste gesprek voeren en indien nodig door te verwijzen naar verdere gespecialiseerde hulp.In een eerste fase werd een specifieke e-learning opleiding gemaakt, die nu kosteloos beschikbaar is voor alle apothekers. De methodiek werd uitgetest en toegepast in de praktijk in de tweede fase tijdens een pilootproject waaraan 16 apotheken uit verschillende Vlaamse eerstelijnszones deelnamen. 147 gesprekkenTussen oktober 2023 en maart 2024 werden 147 gesprekken geregistreerd met mensen waarbij het suïciderisico geformuleerd werd. Van de geregistreerde gesprekken duurde 63% tussen 5 en 15 minuten. 32% van de gesprekken duurden tussen 15 en 30 minuten. De meerderheid van de gesprekken vond plaats aan de balie in de apotheek; 13% vond plaats in het private hoekje van de apotheek of een aparte ruimte van de apotheek.Voor een belangrijk deel van de aangesproken mensen was de hulp essentieel. Bijna 1 op 3 van hen kampte met suïcidale gedachten en bijna 1 op 4 had een historiek van suïcidaliteit. Bij bijna 40% van de gesprekken gaf de apotheker informatie over bestaande hulp- en ondersteuningsmogelijkheden. Bij een klein aantal werd er (samen) contact opgenomen voor verdere hulp.Meer dan de helft van de aangesproken mensen werd doorverwezen naar de huisarts maar ook naar een psycholoog en hulplijnen zoals Zelfmoord 1813, Awel en Tele-Onthaal. Bij andere problematieken werd doorverwezen werd naar het CAW of andere zorgorganisaties zoals familiehulp en het OCMW. Er waren ook enkele urgente situaties waarbij onmiddellijk acties ondernomen werden om de veiligheid van de persoon te verzekeren en verdere bedreigende risico's te minimaliseren.E-learningDe e-learning van het project behandelt verschillende thema's, zoals het herkennen van signalen bij burgers, gespreksvoering, medicatiebeheer, en doorverwijzing naar verdere gespecialiseerde zorg. Deze werd via een pre-, post- en follow-up-bevraging positief geëvalueerd. De meeste deelnemende apothekers hebben de opleiding vooral gevolgd om hun vermogen om mensen in de apotheek te ondersteunen te verbeteren. Drie op vier van de participanten hadden voorheen nog geen opleiding rond suïcidepreventie gevolgd. "Ik wil vooral mijn communicatieve vaardigheden aanscherpen en directere vragen kunnen stellen omdat dit onderwerp erg gevoelig ligt", vertelt apotheker Veerle Vereecke, die actief deelnam aan het project. "Het is één ding om te weten dat mensen zich niet goed voelen, het is iets anders wanneer je ontdekt dat ze worstelen met diepere, zeer donkere gedachten. De e-learning opleiding geeft ons handvaten en vertrouwen om open over zelfmoordgedachten te praten."Apothekers die hun steentje willen bijdragen aan de preventie van zelfdoding, kunnen nu kosteloos de e-learning volgen en het ondersteunend materiaal terugvinden op deze website.